Odszkodowania za wywłaszczone grunty pod budowę obwodnicy Kolbuszowej i nowej DK9. Będą bonusy

Tomasz Buczek w ostrych słowach o staroście Kardysiu i pośle Chmielowcu. Obawia się rozpadu powiatu kolbuszowskiego

Przetarg obejmuje trzy odcinki drogi krajowej nr 9:

1. od drogi ekspresowej S74 do obwodnicy Nowej Dęby – około 19 km;
2. od obwodnicy Nowej Dęby w Komorowie do obwodnicy Kolbuszowej – około 11 km;
3. od obwodnicy Kolbuszowej w Widełce do węzła Rzeszów Zachód na autostradzie A4 – około 14 km.

Odszkodowania za grunty pod nową drogę krajową nr 9

- Rozmawiamy wtedy z wójtami, burmistrzami i prezydentami miast, starostami, przedstawicielami lokalnych społeczności oraz z różnymi organizacjami, ale przede wszystkim rozmawiamy z mieszkańcami takimi jak Ty. Chcemy poznać Twoją opinię na temat poszczególnych wariantów. Jedne z nich będą biec dalej od Twojej nieruchomości, niektóre bliżej, a niektóre być może będą przechodzić przez Twoją nieruchomość. To pierwszy moment, gdy możesz dowiedzieć się, jakie są plany budowy drogi. To również bardzo dobry moment, by zgłosić swoje zastrzeżenia lub propozycje

- zwraca się do mieszkańców GDDKiA. 

W kolejnym etapie wybierany jest jeden docelowy wariant, który najlepiej spełnia wymogi środowiskowe, ekonomiczne i techniczne. Wariant ten wybierany jest m.in. na podstawie ankiet i opinii mieszkańców. Czasami tak wybrany wariant jest połączeniem kilku wcześniejszych możliwości przebiegu projektowanej drogi. Na tym etapie już można stwierdzić, czy dana nieruchomość leży na trasie wariantu preferowanego – wtedy z dużą pewnością zostanie ona przejęta pod budowę drogi. 

Najważniejszym dokumentem, z którego wynika, że dana nieruchomość została przeznaczona pod budowę drogi krajowej jest decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID). Decyzję tego rodzaju wydaje wojewoda. Decyzja ta powoduje, że z mocy prawa nieruchomość lub jej część zostaje przejęta przez Skarb Państwa, a właścicielowi należy się za to odpowiednie odszkodowanie.  

Z dniem, w którym decyzja ZRID stanie się ostateczna, nieruchomości lub ich części na których ma zostać zrealizowana droga krajowa stają się własnością Skarbu Państwa. Decyzja ZRID zatwierdza zatem, że to właśnie na Twojej nieruchomości zostanie ostatecznie wybudowana droga krajowa. 

Zawiadomienie o wydaniu decyzji ZRID

- Ważne. Sprawdź, czy w ewidencji gruntów i budynków jest Twój aktualny adres. Możesz to zrobić u starosty właściwego dla miejsca położenia Twojej nieruchomości. Niestety adres w ewidencji nie aktualizuje się automatycznie, gdy zgłaszamy zmianę adresu zameldowania/zamieszkania do urzędu miasta/gminy.  Jeśli adres będzie nieaktualny, to nie dotrze do Ciebie zawiadomienie o wydaniu decyzji ZRID

- przestrzegają przedstawiciele GDDKiA. 

Bonus za nieruchomość

Jeżeli właściciel przekaże swoją nieruchomość w ciągu 30 dni od otrzymania od wojewody zawiadomienia o wydaniu decyzji ZRID, wysokość odszkodowania zostanie powiększona o 5 proc. wartości wywłaszczanej nieruchomości.  

Przekazanie nieruchomości należy udokumentować - albo złożyć/przesłać do GDDKiA „oświadczenie o wydaniu nieruchomości” albo (w przypadku nieruchomości zabudowanej) podpisać protokół zdawczo-odbiorczy. Jeśli nieruchomość jest zabudowana, w celu usprawnienia procesu, zalecany jest kontakt osobisty lub telefoniczny z oddziałem GDDKiA prowadzącym daną inwestycję. W przypadku drogi krajowej nr 9 z oddziałem w Rzeszowie. 

Nieprzekazanie nieruchomości w wyznaczonym terminie wiąże się ze wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez wojewodę, które prowadzi do przymusowego przejęcia nieruchomości na koszt właściciela. 

Jeżeli decyzji ZRID został nadany rygor natychmiastowej wykonalności oznacza to, że inwestor może od razu rozpocząć prace budowlane na danej nieruchomości. 

- Należy wówczas jak najszybciej przekazać nieruchomość GDDKiA.  Jeżeli pod inwestycję drogową przejmowany jest budynek lub lokal mieszkalny, na Twój wniosek zapewnimy Tobie i innym mieszkańcom lokal zamienny. Możesz w nim mieszkać od momentu przekazania nieruchomości GDDKiA aż do terminu wskazanego w zawiadomieniu o wydaniu decyzji ZRID jako termin wydania nieruchomości. Najkrócej będzie to 120 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Za wynajem lokalu zastępczego płaci GDDKiA, Ty płacisz jedynie za opłaty eksploatacyjne

- wyjaśnia generalna. 

Czy za zabraną nieruchomość jest odszkodowanie?

Postępowanie w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania wojewoda wszczyna z urzędu, w dniu, w którym decyzja ZRID stała się ostateczna lub nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności. Nie ma więc potrzeby występowania do wojewody z wnioskiem o wszczęcie tego rodzaju postępowania. Nie jest wymagany również żaden wniosek o wypłatę odszkodowania.

Wojewoda wydaje decyzję ustalającą wysokość odszkodowania w terminie 30 dni od momentu, w którym decyzja ZRID stała się ostateczna. Jednakże w przypadku, kiedy decyzji ZRID nadano rygor natychmiastowej wykonalności, wojewoda ustala odszkodowanie w terminie 60 dni, od dnia, w którym nadano ten rygor.

Wysokość odszkodowań za nieruchomości 

Pierwszy, najważniejszy, to wartość rynkowa nieruchomości. Wojewoda nie określa tej wartości sam – w tym celu powołuje niezależnych rzeczoznawców majątkowych. Efektem pracy rzeczoznawcy majątkowego jest operat szacunkowy, który zawiera wartość nieruchomości. Z treścią operatu można zapoznać się w urzędzie wojewódzkim, lub poprosić, by przesłano ją elektroniczną wersję operatu szacunkowego. Każdy ma prawo zgłosić do wojewody zastrzeżenia do treści operatu szacunkowego. 

Kolejnymi elementami odszkodowania są tzw. bonusy, tj. kwoty o jakie wojewoda powiększa kwotę odszkodowania: 

• o 10.000 zł, jeśli odszkodowanie dotyczy budynku mieszkalnego albo budynku, w którym został wyodrębniony lokal mieszkalny. Kwota ta jest naliczana dla budynku, niezależnie od liczby lokali znajdujących się w budynku; 
• o 5 proc. wartości nieruchomości, jeżeli nieruchomość zostanie przekazana GDDKiA w ciągu 30 dni od otrzymania od wojewody zawiadomienia o wydaniu decyzji ZRID. 
  Ustalenie odszkodowania następuje w formie decyzji administracyjnej. 

Przy określaniu wartości nieruchomości przejętej pod budowę drogi rzeczoznawca majątkowy stosuje tzw. zasadę korzyści. 

O tym, ile jest warta nieruchomość w dużej mierze decyduje jej przeznaczenie. Przykładowo nieruchomość o przeznaczeniu mieszkaniowym jest z reguły droższa od nieruchomości o przeznaczeniu rolnym, ale jednocześnie z reguły tańsza od nieruchomości o przeznaczeniu handlowym. 

- Ustawodawca uznał, że przy nabywaniu nieruchomości pod drogi należy ocenić, jaka byłaby wartość nieruchomości, gdyby miała przeznaczenie drogowe (budowlane) i porównać tę wartość z wartością nieruchomości o dotychczasowym przeznaczeniu. Zasada korzyści mówi, że właściciel nieruchomości powinien zawsze dostać jako odszkodowanie większą z tych wartości

- wyjaśnia GDDKiA.  

Zbyt nisk wysokość odszkodowania

Ustalenie wysokości odszkodowania może również nastąpić na podstawie ugody administracyjnej. 

Ugoda zawierana jest pomiędzy GDDKiA a właścicielem nieruchomości, a następnie zatwierdzana przez wojewodę. Podstawą ugody jest również operat szacunkowy i stosuje się tu wszystkie powyżej opisane zasady. 

- Ugodę administracyjną proponujemy w szczególności do nieruchomości zabudowanych budynkami/lokalami mieszkalnymi, gdyż pozwala to na skrócenie czasu procedury ustalenia i wypłaty odszkodowania

- czytamy dalej w informacji generalnej dyrekcji.  

W ramach odszkodowania, za zgodą właściciela, może zostać przyznana nieruchomość zamienna. Ważne, by wartość tej nieruchomości była podobna do wartości nieruchomości, która została przejęta pod drogę. Różnicę między wartościami nieruchomości wyrównuje się przez dopłatę pieniężną. 

Kiedy odszkodowanie?

Jeżeli decyzji ZRID nadano rygor natychmiastowej wykonalności, właściciel może złożyć wniosek o wypłatę mu przez GDDKiA zaliczki w wysokości 70 proc. ustalonego w decyzji wojewody odszkodowania.  

W przypadku złożenia wniosku o wypłatę zaliczki, właściciel nadal ma prawo wniesienia odwołania od decyzji ustalającej odszkodowanie. Wniesienie odwołania spowoduje jedynie, że pozostałe 30 proc. zostanie wypłacone dopiero po wydaniu decyzji przez ministra. 

Odszkodowania wypłącane jest najczęściej na rachunek bankowy.

Jeżeli pod budowę drogi przejęto tylko część nieruchomości, a pozostała jej część (tak zwana „resztówka”) nie nadaje się do dalszego prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele, właściciel ma prawo wystąpić z wnioskiem do właściwego oddziału GDDKiA o wykupienie pozostałej części nieruchomości.  

Jeżeli GDDKiA uzna wniosek za zasadny, przedstawi ofertę wykupu. Cena nieruchomości zostanie ustalona na podstawie wyceny rzeczoznawcy majątkowego na zlecenie GDDKiA. Wykup odbywa się w drodze umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego. 

W sytuacji, gdy GDDKiA nie uzna wniosku o wykup za zasadny, właścicel będzie miał prawo wystąpić z żądaniem wykupu na drogę sądową (cywilną).