Majdan Królewski – dziś spokojna gmina w Kotlinie Sandomierskiej – jeszcze kilka wieków temu tętnił życiem jako ośrodek rzemieślniczy, a nawet miejski.
Z pozoru przeciętny punkt na mapie, kryje w sobie kawałek historii Polski, dziedzictwa Puszczy Sandomierskiej i zapomnianych przemysłów. Poniżej znajdziesz 17 ciekawostek, które udowodnią, że ta gmina ma się czym pochwalić.
1. Nazwa z tureckiego… przez potaż i szkło
Słowo majdan pochodzi z tureckiego mejdan – oznaczało plac, miejsce zgromadzeń. W polskich lasach tym mianem określano czworoboczne zagrody robotników wytwarzających potaż (czyli węglan potasu) – składnik potrzebny do produkcji szkła. I to właśnie tutaj, pod koniec XVII w., działały huty szkła i potażnie.reklama
2. Miasto z królewskiej łaski
Majdan otrzymał prawa miejskie dzięki staraniom Józefa Ossolińskiego i zgodzie króla Augusta III Sasa. Choć dziś formalnie jest wsią, kiedyś funkcjonował jako pełnoprawne miasteczko z ratuszem, handlem i radą miejską.
3. Dwór, który przetrwał… prawie wszystko
W Hucie Komorowskiej istniał dwór zbudowany przez ród Kozłowieckich – przetrwał aż do 1947 r. Jego ostatnim właścicielem był Adam Kozłowiecki, ojciec późniejszego kardynała.
4. Polska polityka zaczynała się tu
Z Brzostowej Góry pochodził Antoni Paduch – poseł do Sejmu Galicyjskiego z 1895 r. Z kolei Antoni Lewicki z Majdanu (Stawek) został posłem do parlamentu wiedeńskiego – zastępował ks. Eugeniusza Okonia, który nie spełniał jeszcze wymogu wieku.reklama
5. Szkoła starsza niż niejedno miasto
Pierwsza parafialna szkoła w Majdanie istniała już w 1794 r., a z czasem rozrosła się do czteroklasówki z filiami. Uczniowie byli więc tu obecni jeszcze zanim na dobre powstała większość okolicznych placówek edukacyjnych.
6. Wizyta premiera i obywatelstwo honorowe
W 1938 r. premier Felicjan Sławoj Składkowski odwiedził Majdan Królewski i uczestniczył w sesji rady gminnej. Kilka miesięcy później nadano mu honorowe obywatelstwo gminy.
7. Zmiana nazwy z przyczyn praktycznych
Aby odróżnić Majdan od innych miejscowości o tej nazwie, w czerwcu 1939 r. oficjalnie przemianowano go na Majdan Królewski. Decyzję podjęło Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.reklama
8. Poligon z wydmami
W 1924 r. w Krzątce powstał wojskowy poligon – późniejsza Dęba. Teren idealnie nadawał się do ćwiczeń dzięki wydmowym pagórkom i dogodnym dojazdom.
9. Tragedia jeńców radzieckich
W czasie II wojny światowej w Majdanie Królewskim działał obóz jeniecki, w którym zginęło ok. 10 tysięcy jeńców radzieckich – tragiczny i wciąż mało znany rozdział historii regionu.
10. Kościół z rzeźbami lwowskiej szkoły
Barokowy kościół św. Bartłomieja, którego budowę rozpoczęto w 1761 r., posiada rzeźby ze słynnej lwowskiej szkoły Macieja Polejowskiego – m.in. Mojżesza, Zachariasza i scenę Ukrzyżowania.reklama
11. Figura Maryi z tajemniczą historią
Na placu przed dzwonnicą stoi figura Matki Bożej Wniebowziętej wzniesiona w 1788 r. – ma upamiętniać około 150 konfederatów barskich poległych w 1771 r.
12. Z parafii w Majdanie wyrosło aż 5 kolejnych
Parafia Majdan Królewski dała początek pięciu innym parafiom: Tarnowska Wola (1926), Krzątka (1952), Nowa Dęba (1957), Wola Rusinowska (1968), Huta Komorowska (1991), Komorów (1997).
13. Skarby pod ziemią i… na niej
Na terenie gminy znajdują się pokłady żwirów i czystego piasku kwarcowego, który wykorzystywano w przemyśle szklarskim. Przeważają tu gleby bielicowe, typowe dla terenów pochodzenia wydmowego.
14. Wilki w Hucie Komorowskiej
Choć wilki kojarzą się raczej z Bieszczadami, to w gminie Majdan Królewski też mają swoje siedliska – w Hucie Komorowskiej można je spotkać w okresie lęgowym.
15. Dawna Puszcza Sandomierska ciągle oddycha
Choć drzewostan jest dziś uboższy niż kiedyś, nadal dominują tu lasy sosnowe z domieszką dębu, buka, jodły i brzozy. Pozostałości dawnej Puszczy Sandomierskiej można odnaleźć w rejonie Brzostowej Góry i Huty Komorowskiej.
16. Unikatowy park podworski z egzotyką
W Hucie Komorowskiej zachowały się resztki parku podworskiego z egzotycznymi drzewami: magnolią, platanem klonolistnym, cypryśnikiem błotnym czy sosną wejmutką. Dla botaników – prawdziwa uczta.
Komentarze (0)