Tłusty czwartek 2024. Kiedy wypada? Przepisy na pączki, faworki od KGW z powiatu kolbuszowskiego i uczniów z Weryni

Ten słodki wypiek na ziemiach polskich był znany w XVI wieku. Badacze twierdzą, że ten rodzaj słodyczy przywędrował z Turcji lub z Austrii. Początkowo pączki nadziewano... słoniną. Zresztą dawniej w ten dzień na stołach, w zależności od klasy społecznej, można było znaleźć mięsa, kiełbasę, słoninę oraz kaszę i kapustę ze skwarkami.

Najważniejsze w tym dniu były jednak słodkie i tłuste przysmaki: bliny, pączki, racuchy, faworki.

Jedzenie słodkości to jedno, ale warto dodać, że jeszcze nie tak dawno żywe były inne ciekawe tradycje związane z tym dniem. Kraków i combrowy czwartek. Kobiety do południa gościły się w cukierniach i kawiarniach. Jadły słodkości, piły alkohol. W południe wlekły z przedmieścia słomianą kukłę symbolizującą wrednego combra aż pod same Sukiennice, gdzie była rozrywana przez tłum. W Wielkopolsce panny organizowały kawalerom imprezę, opłacając im z własnych pieniędzy poczęstunek i muzykantów.

Sprawdżcie przepisy na tłusty czwartek od uczniów z ZSA-E w Weryni

Składniki:

• 500 g sera białego
• 400 g mąki
• 100 g cukru
• 2 łyżeczki cukru waniliowego
• 4 żółtka
• 1 łyżeczka sody
• 250 ml śmietany 18 %
• 1 łyżka octu
• olej do smażenia ok. ½ l
• 4 łyżki cukru pudru i 1 łyżeczka cukru waniliowego do posypania

Wykonanie:

Ser zmielić w maszynce lub przecisnąć przez praskę, dodać cukier, przesianą mąkę, żółtka i pozostałe składniki, wyrobić gładkie ciasto, rozwałkować, wykrawać krążki z dziurką i smażyć na rozgrzanym tłuszczu na złoty kolor.

Chrupiące faworki

Składniki:

• 300 g mąki
• 4 żółtka, 1 jajo
• szczypta soli
• ocet (1-2 łyżeczki)
• 5-6 łyżeczek gęstej śmietany
• olej do smażenia (ok. 1 litr)
• ½ szklanki cukru pudru

Wykonanie:

Mąkę przesiać na stolnicę, dodać szczyptę soli. Żółtka, jajo i śmietanę wymieszać, dodać do mąki, wymieszać. Nożem zarobić ciasto, wlewając ocet. Zlepić rękami i wyrobić gładkie, twarde ciasto, zbić tłuczkiem na stolnicy (10 min). Podzielić ciasto na części, rozwałkować i kroić i formować chrust. Smażyć na jasnozłoty kolor i posypać cukrem pudrem.

Pączki z różą

• 80 g drożdży
• 1 kg mąki
• 150 g cukru
• 2 szklanki mleka
• 8 żółtek, 100 g masła
• 1 cukier waniliowy
• kieliszek spirytusu lub octu
• marmolada różana lub wieloowocowa 500 g
• cukier puder 
• ½ kg smalcu i ½ litra oleju do smażenia

Mąkę przesiać do miski i lekko ogrzać, ciągle mieszając. Stopić i przestudzić masło. Sporządzić rozczyn z drożdży, odrobiny cukru, niewielkiej ilości mąki i połowy mleka (powinien mieć gęstość śmietany).

Odłożyć do wyrośnięcia. Żółtka utrzeć z cukrem i cukrem waniliowym, dodać wyrośnięte drożdże, mąkę, resztę ciepłego mleka i szczyptę soli. Wyrobić.

Gdy ciasto będzie gładkie i lśniące, dodać spirytus i stopione masło. Wyrabiać dalej aż na cieście pojawią się pęcherzyki powietrza. Przykryć ściereczką, odłożyć na 15 minut do wyrośnięcia. 

Stopić smalec i olej. Kiedy ciasto w misce wyrośnie, wyłożyć je na stolnicę, oprószyć mąką i rozwałkować na gruby placek. Szklanką wykrawać krążki, nadziewać je marmoladą, mocno sklejać, układać na oprószonej mąką stolnicy miejscem sklejenia do dołu.

Gdy zwiększą objętość i staną się kuliste, wkładać je na gorący tłuszcz i smażyć z obu stron na złoty kolor. Osączyć z tłuszczu, posypać cukrem pudrem. 

Faworki 

• 200 g mąki pszennej 
• 3 żółtka 
• 3-4 łyżki śmietany
• 1 płaska łyżeczka proszku do pieczenia 
• 1 łyżeczka spirytusu
• 500 g smalcu (można dać 2 kostki smalcu i szklankę) oleju
• szczypta soli

Wykonanie:

Ciasto zagniatamy dość intensywnie, rozciągamy bohemy, by nabrało powietrza. Wałkujemy dość cienko i wycinamy na prostokąty, w środku robimy nacięcie i jedną faworki przekładamy. Smażymy na rozgrzanym tłuszczu, aby leciutko się zarumieniły. Posypujemy cukrem pudrem. 

Cytrynowe mini pączki

Składniki:

• 400 g mąki pszennej
• 2 żółtka
• 4 łyżki śmietany
• 30 g drożdży
• ½ szklanki mleka
• 2 łyżki roztopionego masła
• 3 łyżki cukru
• 1 łyżka spirytusu lub octu spirytusowego
• Skórka z cytryny
• 4 łyżki soku z cytryny
• olej do smażenia i cukier puder do posypania

Wykonanie:

Drożdże rozpuszczamy w letnim mleku z dodatkiem cukru. Odstawiamy na 5 minut. Do przesianej mąki dodajemy żółtka, śmietanę, spirytus, skórkę i sok z cytryny oraz roztopione masło. Dodajemy rozpuszczone drożdże.

Wszystkie składniki wyrabiamy na gładkie, elastyczne ciasto. Przykryte ciasto odkładamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia na ok. 45 minut. Przekładamy na stolnicę i lekko zagniatamy i wałkujemy na grubość ok. 1 cm. Kieliszkiem o średnicy ok. 3 cm wykrawamy małe krążki i zlepiamy w równą kulkę.

Smażymy na rozgrzanym oleju na złoty kolor, a następnie odsączamy na papierowym ręczniku. Przestudzone posypujemy cukrem pudrem.

Spiralki z ciasta parzonego

Ciasto parzone:

• 200 g mąki pszennej
• 100 g masła
• 250 ml wody
• 4 jajka (M) w temperaturze pokojowej
• Szczypta soli
• Lukier: cukier puder połączyć z sokiem z cytryny.

Wykonanie:

Ciasto parzone: mąkę przesiać do miseczki. Do rondla wlać wodę, dodać szczyptę soli i masło. Podgrzewać na średnim ogniu, aż masło się rozpuści, a całość zacznie się lekko gotować. W tym momencie wsypać naraz całą mąkę i od razu energicznie mieszać łyżką, aż powstanie jednolite i gładkie ciasto. Mieszać do momentu, aż na dnie garnka zrobi się biały osad. Ciasto przełożyć do zimnej miski i odczekać, aż przestygnie (ja zawsze wkładam palec w ciasto, by sprawdzić, czy jest już dobre – jeśli nie parzy, a jest dość ciepłe, to znaczy, że można zacząć dodawać jajka). Do ciasta dodać pierwsze jajko i dokładnie zmiksować, aż ciasto przestanie się "ślizgać". Tak samo postąpić z resztą jajek. Ciasto jest gotowe.

W tym czasie można zacząć podgrzewać olej i przygotować papier do pieczenia. Z papieru wyciąć kilkanaście kwadratów wielkości 10 cm x 10 cm. Ciasto przełożyć do szprycy/rękawa cukierniczego, z zamontowaną końcówką w kształcie dużej gwiazdki. Każdy kawałek papieru przesmarować odrobinką olejem. Ciasto wyciskać na papier tak, aby powstały spiralki – zaczynając wyciskanie ciasta od lewego górnego rogu kawałka papieru i kierując się okrężnymi ruchami w dół. Powstałe 3 kółka muszą się stykać, inaczej spiralki się pokrzywią.

Każde koło w spiralkach powinno powstawać ruchem przeciwnym do wskazówek zegara. Olej powinien mieć temperaturę 180C. Spiralki wkładać do rozgrzanego oleju – papierem do góry. Spiralki powinny od razu się odlepić i wpaść do oleju lub uczynić to za krótką chwilę. Smażyć z każdej strony ok. 4-5 minut, aż się zezłocą. Wyjąć na ręcznik papierowy, by usunąć nadmiar tłuszczu. Lukrem polewamy jeszcze ciepłe spiralki, natomiast cukrem pudrem oprószamy już całkowicie wystudzone. 

Przepisy od Kół Gospodyń Wiejskich z powiatu kolbuszowskiego

przepisy od KGW "Dworzanki" z Huty Komorowskiej

Składniki:

• 1 kg mąki
• 1 kg twarogu (najlepiej wiejskiego)
• 7- 8 jajek
• 2 łyżeczki sody
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia
• 4 łyżki spirytusu
• 1 opakowanie cukru waniliowego
• cukier puder do posypania
• 1 litr oleju do smażenia

Wykonanie:

Jajka roztrzepać trzepaczką. Do nich dodać rozkruszony (rozgnieciony ręką) twaróg, przesianą mąkę i resztę składników. Ciasto zarobić na stolnicy i je rozwałkować. Szklanką lub kubkiem wycinać koła, a z nich kieliszkiem wycinać małe kółeczka. Smażyć na rozgrzanym tłuszczu.

Pączki

Składniki:

• 1 kg mąki
• 4 łyżki cukru kryształu
• 5 całych jajek
• 10 dag drożdży
• 2 szklanki mleka
• 0,5 margaryny (palmy)
• 1 opakowanie cukru waniliowego
• 3 łyżki spirytusu
• 1,5 litra oleju lub 1,5 kg smalcu

Wykonanie:

W miseczce rozpuścić drożdże z cukrem, dodać do nich 1 łyżkę mąki i 2 łyżki mleka, tak aby powstał zaczyn.

Margarynę rozpuścić, mleko podgrzać. Jajka roztrzepać w drugiej misce.

Kiedy zaczyn podrośnie, dodać do niego ciepłe mleko i pozostałe składniki. Z połączonych ze sobą składników ręką wyrabiać ciasto do momentu, aż będzie ono odchodzić od palców. Ciasto wstawić na jedną godzinę do lodówki lub do chłodnego pomieszczenia.

Po godzinie wyłożyć je na stolnicę, rozwałkować na grubość około 1,5 cm. Do środka włożyć konfiturę. Zlepić i odczekać aż troszkę podrosną. Smażyć na rozgrzanym smalcu lub oleju.

przepisy od KGW Majdan Królewski

Składniki:

• 2 serki homogenizowane po 140 g
• 2 jajka
• 2 szklanki mąki pszennej
• 1,5 szklanki cukru pudru
• 1,5 łyżeczki proszku do pieczenia
• 1 litr oleju do smażenia

Wykonanie:

Wszystkie składniki wymieszać (najlepiej widelcem w misce). Ciasto będzie kleiste, ale nie dosypywać mąki, bo będzie twarde. Ręce posmarować olejem i lepić małe kulki. Pączki smażyć na rozgrzanym oleju na złoty kolor.Posypać cukrem pudrem.

Oponki bez sera

Składniki:

• 1 kg + 1 szklanka mąki
• 4-5 jaj roztrzepanych widelcem
• 0,5 szklanki cukru
• 0,5 szklanki oleju
• 1,5 szklanki mleka
• 10 dag drożdży rozrobionych z odrobiną cukru
• 1,5 szklanki wcześniej ugotowanych i utłuczonych ziemniaków

Wykonanie:

Zagnieść wszystkie składniki w misce. Ciasto trzymać przez trzy godziny w ciepłym pomieszczeniu. Kiedy ciasto podwoi swoją objętość, wyciąć z niego szklanką (kubkiem) kółka, a w nich mniejsze kółeczka kieliszkiem. Smażyć na złoty kolor. Usmażone posypać cukrem pudrem.

przepisy od KGW Nowa Wieś

Składniki:

• 1,3 kg mąki (najlepiej tortowej) + około szklanka do podsypania ciasta podczas wyrabiania
• 1 drożdże świeże (100g)
• 0,5 kostki masła (125g)
• 5 jajek
• 3/4 szklanki cukru
• 0,5 litra mleka

Dodatkowo:

• marmolada różana
• cukier puder do posypania pączków
• olej do smażenia

Wykonanie:

Przygotowanie ciasta rozpoczynamy od rozczynu. Drożdże wkruszamy do miski, dodajemy 2 łyżki cukru, 0,5 litra ciepłego mleka oraz 3 łyżki mąki. Wszystko dokładnie mieszamy, by drożdże się rozpuściły. Rozczyn odkładamy w ciepłe miejsce na 10-15 minut.

Mąkę przesiewamy do miski, dodajemy wyrośnięty rozczyn, jajka ubite z cukrem i zaczynamy wyrabiać ciasto. Po chwili dodajemy rozpuszczone i przestudzone masło. Ciasto wyrabiamy na gładkie i lśniące. Jeśli zdarzy się, że ciasto będzie się kleić i będzie za rzadkie, to dosypujemy trochę mąki.

(Ciasto musi być tak wyrobione, by odchodziło od ręki. Wyrobienie jest najważniejszą z czynności przy przygotowywaniu pączków. Jeśli ciasto jest dobrze wyrobione, pączki będą  lekkie, puszyste i długo świeże).

Po wyrobieniu ciasto odkładamy w misce do ciepłego miejsca, oprószamy mąką i przykrywamy ściereczką. (Polecamy wlać do zlewu ciepłą wodę, zatkać zlew kurkiem i włożyć do niego miskę z ciastem, wtedy ciasto ma ciepło i fajnie rośnie).

Po około 20-25 minutach przechodzimy do formowania pączków. Urywamy po kawałku z ciasta i rozkładamy na płaski placuszek, na środek dajemy trochę marmolady i zawijamy na gładką kulkę. Postępujemy tak z całym ciastem. Pączki układamy w odstępach, ponieważ podrosną. Przykrywamy je na 10 minut. Po tym czasie spłaszczamy je. Wtedy będą miały ładny kształt przy smażeniu.

Do garnka (najlepiej żeby był niski a szeroki) wlewamy olej, tak do połowy wysokości (nawet troszkę poniżej połowy) i grzejemy. Ważne, by olej nie był zagrzany zbyt mocno, bo pączki będą się palić i będą surowe w środku. Ustawiamy go na małym ogniu i czekamy jakieś 5 minut i możemy wkładać pierwsze pączki. Po wrzuceniu pączków olej musi delikatnie bulgotać. Przykrywamy garnek pokrywką i czekamy chwilkę. Następnie odwracamy pączki i smażymy z drugiej strony, i potem jeszcze raz z drugiej. Pączek wyraźnie urośnie. Ma mieć kolor brązowo- złocisty. Możemy sprawdzić wykałaczką, czy nie jest surowy w środku. Jeśli wykałaczka jest sucha, znaczy, że pączuś jest gotowy. Jeśli pączki są ciemnobrązowe to znaczy, że olej jest za gorący i należy zmniejszyć ogień. Pączki po usmażeniu wykładamy na talerz wyłożony ręcznikiem papierowym, aby usunąć nadmiar tłuszczu. 

przepisy od KGW Staniszewskie

 Składniki:

•  50 dag mąki
•  5 dag drożdży
•  200 ml ciepłego mleka
•  2 łyżki rozpuszczonego masła
•  5 dag cukru
•  2 żółtka
•  szczypta soli
•  50 ml alkoholu (np. rumu)
•  1 litr oleju do smażenia
•  cukier puder
•  sok z cytryny

Wykonanie:

Drożdże rozkruszyć, rozetrzeć z łyżką cukru, połączyć z lekko podgrzanym mlekiem i starannie wymieszać. Odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Masło rozpuścić w rondelku, odstawić, by wystygło. Mąkę przesiać do miski, wlać do niej rozczyn, dodać pozostały cukier, rozpuszczone masło, żółtka, alkohol oraz szczyptę soli. Wyrobić na gładkie ciasto, odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia, przykryć ściereczką.

Gdy ciasto wyrośnie, odrywać kawałki i formować małe pączki. Ponownie odstawić do wyrośnięcia.

Pączki smażyć na złoty kolor na rozgrzanym tłuszczu. Wyłowić je i osączyć z nadmiaru tłuszczu. Zrobić lukier z cukru pudru, soku z cytryny i odrobiny ilości wody. Polać nim ostudzone pączki.